Reisverslag negen; Bruiloft en ziekenhuisbezoeken

Het negende reisverslag alweer. Ik heb het al vaker gezegd, maar wat gaat de tijd toch snel! In het reisverslag lezen jullie wel weer genoeg over wat ik deze week heb meegemaakt, eerst even snel wat over mij schouder.

Het gaat nog steeds wel redelijk met mijn schouder. Merk de laatste dagen wel dat ik wat meer pijn heb, en slik sinds enkele weken ook wat zwaardere pijnstilling. Gelukkig slaat dit ook wel aan. Merk nu vooral dat ik na lange autoritten veel pijn heb, wat ook niet gek is, na een hoop gestuiter over slecht asfalt met gaten en geploeter over dirt-roads met hobbels, kuilen en plassen.

Door de situatie met mijn schouder heb ik overigens besloten om mijn studietraject aan te passen. Ik zal nu bij thuiskomt het tweede semster van dit jaar geen stage gaan lopen, zoals die wel gepland was. Ik zal in plaats hiervan een tweede minor gaan lopen en in mijn vierde jaar twee semesters stage lopen. Deze keuze heb ik gemaakt om eventuele studievertraging in verband met mogelijke operatie te voorkomen.

Ben de afgelopen week gelukkig wel weer lekker druk met verschillende projecten. Maar dat zullen jullie wel lezen! Veel leesplezier maar weer!


Zaterdag 24 november
Vanmorgen alweer vroeg wakker. Voor school bezig geweest, reisverslag typen, etc. Tegen de middag naar het dorp gelopen om boodschappen te doen. Meteen weer even medicijnen ingeslagen en ook een cadeau uitgezocht voor vanavond. We gaan namelijk naar een bruiloft. Het kleurthema voor het cadeau was zwart, wit en goud. Uiteindelijk hebben we een thee/koffie servies gevonden in deze kleuren, vreselijk kitch, maarja, wel de goede kleuren.

In de middag nog voor school bezig geweest. Tegen het eind van de middag ging iedereen zich klaarmaken voor de bruiloft. Om 17:00 zouden we worden opgehaald door Lotti, maar dit is een Zambiaan en zoals ik al wel had verwacht was hij te laat. Een uurtje later was hij er en zijn we naar de feestlocatie gelopen. Hier werden we vriendelijk ontvangen een kregen een plaatjes toegewezen..

We kregen een programma onder ogen, maar zoals gebruikelijk, liep deze natuurlijk al vanaf het begin uit. Na een flinke poos wachten begonnen ze dan egt. Gelukkig liep er in de tussentijd wel iets van een ceremoniemeester rond, die nog een beetje de feeststemming erin bracht.

Het begon met de binnenkomst van de special guests. Hierna kwamen de best-men en best-woman binnen. Zo 5 om 5. Deze kwamen al dansend door het gangpad binnen en bleven maar dansen. Het uiteindelijke doel was om voorin de zaal te komen, maar doordat alles in de maat ging en ze steeds heen en weer dansten, duurde dit een behoorlijke poos. Het is wel erg bijzonder om te zien hoe goed al deze jongens en meiden kunnen dansen. Na deze dans gingen ze weer weg en kwamen er wat toespraken van verschillende mensen. Bijna alles ging in Njanja, dus helaas niet veel van te volgen.

Na deze toespraken kwamen er een aantal kinderen in mooie kleren binnen, al dansend en snoep strooiend. Dit alles werd net als alle andere optredens begeleid door twee big mamma’s in gouden jurken. Na deze kids kwam ook eindelijk het bruidspaar binnen, wellswaar dansend en begeleid door de best-men en –woman. Dit was weer erg bijzonder maar ook wel erg langdradig en eentonig. Wel leuk dat ze ook een soort drama stuk uitspeelden waarbij de bruid als het ware de best-man afwees en uiteindelijk voor de bruidegom koos. Of ze hier nou ook egt blij mee was is de grot vraag, de hele ceremonie hebben we haar niet zien lachen.

Na deze dans was het tijd voor de taartsnijceremonie. Het mes werd naar voren gebracht door een jong meisje….. je raad het al, ook dit ging al dansend. Erg bijzonder om te zien hoe dit jonge meisje al kan dansen, maar het duurt wel erg lang. Uiteindelijk begon om 21:30 de feliciteer en eet ceremonie. Wat inhield dat we rij voor rij naar voren liepen om de best-men, het bruidspaar en de best-woman te feliciteren. Hierna moest je een stuk van de bruidstaart pakken en doorlopen naar achteren, naar het buffet. Hier kreeg je lekker wat eten, waar we ook echt wel aan toe waren en dit kon je op je plek weer opeten. Na het eten heeft het bruidspaar nog een dansje gewaagd en was het feest afgelopen, zonder duidelijke afsluiting.

Het was een hele bijzondere ervaring, zo een Zambiaanse bruiloft, maar is het langdradig door al dat gedans.

Na terugkomst nog even wat gedronken en gekletst en naar bed gegaan.


Zondag 25 november
Vanmorgen rustig aan gedaan. Voor school bezig geweest, reisverslag getypt en lekker uitgerust. In de middag eigenlijk hetzelfde. Nog voor woensdag de les vast voorbereid. In de avond met Fabiënne pannenkoeken gebakken. Dit heeft uiteindelijk uren geduurd omdat de stroom tussendoor uitviel. Wel erg goed gelukt.


Maandag 26 november
Vandaag weer op tijd opstaan, we gaan namelijk naar Kanyanga hospital met father Japhet, Leon en Ella (Leon’s vrouw). Dit is een hele mooie rit, maar duurde wel lang. Zo een 3 en een half uur. Mooi uitzicht, maar erg vermoeiend, zo lang stilzitten in een warme auto. Gelukkig was de weg wel een stuk beter als verwacht. Er werd namelijk verwacht dat we zeker een uur langer onderweg zouden zijn, maar de weg was een stuk beter dan verwacht, scheelt dus enorm.

Bij aankomst werden we vriendelijk begroet door de sisters die het ziekenhuis runnen en kregen meteen een lunch aangeboden. Hierna kregen we even de tijd om bij te komen in het huisje waar we ook zullen overnachten.

Tegen half drie begon de rondleiding door het ziekenhuis, of nouja, ziekenhuis… het is eigenlijk een Health Center. Kleinschaliger dan een ziekenhuis, lopen geen artsen, en leveren vooral basiszorg. Het center op zich is erg georganiseerd en schoon. Het is momenteel erg rustig. Dit geeft wel een vertekend beeld, want de meeste out-patiënten komen in de ochtend uren komen (met out-patiënten worden patiënten bedoeld die alleen poliklinisch worden behandeld). In de ochtend is het dan vaak ook heel erg druk.

Ook zijn er weinig in-patiënten (opnames). Dit omdat ze dit zoveel mogelijk voorkomen en bedden vrij houden voor malaria patiënten en patiënten met erge aandoeningen doorverwijzen. Het malaria seizoen is nu nog niet echt begonnen, dus het is nog rustig.

Erg leuk om rondgeleid te worden en alle medewerkers te ontmoeten. Ze zijn allemaal erg vriendelijk en toegewijd. Ze vertellen veel over wat ze zelf zoal doen en tijdens de rondleiding word geen ruimte overgeslagen. Bij alles wordt wel verteld wat het is, zelfs als het gewoon een computer, telefoon of printer is. Wel leuk om te zien hoe trots ze zijn deze spullen te kunnen hebben.

In de avond weer heerlijk gegeten bij en met de sisters. Na de tijd nog even met Leon en Ella zitten praten in ons huisje en naar bed gegaan.


Dinsdag 20 november
Vanmorgen om 07:00 uur zaten we alweer aan het ontbijt bij de sisters. Hierna afscheid genomen en vertrokken richting Lumezi Hospital, wat op de terugweg naar Chipata licht. Hiervoor zijn we nog even in de stad gestopt en hebben even rondgelopen bij een mooi stuwmeer.

Eenmaal aangekomen bij het ziekenhuis, werden we weer vriendelijk begroet door de sisters en werden meteen voorzien van drinken en wat te eten. Pas toen we dit op hadden konden we beginnen met de rondleiding.

Lumezi is aanzienlijk groter dan Kanyanga, en is ook echt een ziekenhuis. Dit is te zien aan het feit dat ze een stuk groter zijn, artsen in dienst hebben en meer mogelijkheden hebben. Zo is er een röntgen apparaat en is er een OK. Een van deze twee artsen is overigens Nederlands, erg leuk om deze te ontmoeten en even mee te kunnen praten en te horen hoe het is om hier te werken.

Ze zijn hier erg veel aan het verbouwen en uitbreiden. Dit omdat ze graag willen promoveren naar level-1 ziekenhuis, wat het een na hoogste niveau is en betekent dat je meer geld krijgt van de overheid. Ben erg benieuwd of dit ze gaat lukken. Ze zullen het wel redden, maar de overheid erkent ze nog niet echt goed. Dit komt ook omdat het ziekenhuis word gerund op mision basis. Wat dus inhoud dat de kerk het ziekenhuis runt. Omdat er ook een level 1 ziekenhuis in de buurt is die door de overheid word gerund, is het de vraag of ze ooit deze erkenning krijgen. Dit betekend voor de overheid namelijk extra uitgaven.

Ook hier is het weer erg bijzonder om overal rond te lopen. Elke ruimte wordt geopend en je ook als er patiënten binnen zitten, word je naar binnen getrokken. Zo ook in de OK of in de behandelkamer van de tandarts, die zijn patiënt van een kies ontdoet om ons een mooi op de foto te komen. Zou in Nederland niet snel gebeuren.

Na een stevige lunch weer afscheid genomen om de terugreis naar Chipata te aanvaarden. Weer een behoorlijk stuk rijden, maar weer een geweldig uitzicht.

Eenmaal thuis even de laatste dingen voor de les van morgen voorbereid.


Woensdag 28 november
Vanmorgen les 2 voor de caregivers van Home Based Care. Deze les ging, als vervolg op de vorige les, over uitscheiding. De les begon zo een drie kwartier later als gepland omdat veel caregivers nog bij een andere bijeenkomst zaten en er nog geen vertaler was. Toen de les eenmaal begon, liep de vertaler tussendoor een aantal keer weg waardoor de les weer stil viel. We hebben geprobeerd door te gaan, maar het niveau Engels was voor de caregivers wat te moeilijk, en de enige twee caregivers die op dat moment een beetje Engels spraken, redde het niet om dit goed te vertalen.

Doordat we dus steeds moesten wachten op de vertaler, duurde de les, die normaal binnen een uurtje klaar kan zijn, zo een drie uur.

Het leek soms alsof de informatie wat te moeilijk was. Gelukkig bleek dit achteraf niet zo te zijn. Er werd erg positief gereageerd. Ze vonden de les allemaal erg waardevol. Ze hadden nog nooit eerder zoveel informatie over dit onderwerp gekregen, ze hebben dus veel geleerd. Het was aan hun reactie soms ook wel te zien dat ze niet vaak openbaar over onderwerpen als ontlasting praten in het openbaar, toch fijn dat ze hier wel positief op reageerden en leuk mee deden.

Thuis gekomen bleek dat er een pakje voor me klaar lag bij het postkantoor. Deze ben ik dus snel gaan halen samen met Paulien, zij had namelijk ook een pakketje liggen. Dit maar meteen gecombineerd met boodschapjes doen. Leuk om een pakje te ontvangen met lekkers vanuit Nederland. Vond het echter wel jammer dat dit niet het pakje was waar ik op zat te wachten. Zo een twee weken eerder hebben mijn ouders namelijk al eens een pakketje verstuurd, waar ik meer op zat te wachten. Er zit namelijk een goede mitella in. Afwachten dus of deze überhaupt nog wel aankomt. Ik ben benieuwd.

Rest van de dag vooral met school bezig geweest.


Donderdag 29 november
Vanmorgen was er geen stroom dus kon niet voor school bezig. Zijn dus maar boodschappen gaan doen en hebben meteen even een lekkere cappuccino gedronken. Eenmaal terug even wat gegeten en toen was er weer stroom. Snel naar internet gegaan om dingen voor school te doen.

Om 13:30 vertrokken naar Muzeyi hospital. Wat eigenlijk ook weer geen hospital is, maar een rual health center. Wat nog een slag kleiner is dan een health center.

Dit health center is dan ook weer een slag kleiner. Maar ook hier is alles weer erg geordend en gestructureerd, en vooral ook erg schoon. En natuurlijk ook hier weer erg vriendelijke medewerkers die graag alles laten zien.

Het was erg goed om te zien en te horen dat ze ook hier eindelijk geld hadden om uit te breiden. Ondanks dat ze zo klein zijn, helpen ze zo een 300 patiënten per dag, wat meer is dan de grote ziekenhuizen. Ze kregen echter, jaren gelden, soms maar K500.000 (€75,-) per maand van de overheid. De overheid ziet nu echter ook in dat ze veel meer nodig zijn omdat ze zo een groot aantal mensen helpen, en krijgen nu eindelijk een aanzienlijk hoger bedrag per maand, waardoor ze een en ander kunnen gaan renoveren en nieuw bouwen.

’s Avonds lekker gegeten en op tijd naar bed.


Vrijdag 30 november
Vandaag weinig gedaan. Beetje een baal dagje. Veel pijn aan mijn schouder en last van mijn hoofd. Vermoed zelf dat de pijn ook komt door de vele auto ritjes. Dit is namelijk een behoorlijk gestuiter. Vanmiddag zou ik met Suzanne les gaan geven bij Chesire Home, gelukkig was Else bereid om mijn plaats in te nemen en Suzanne te helpen. Achteraf was dit niet nodig, de les ging namelijk niet door. 4 van de 5 workers, waar we de les aan zouden geven, waren er niet. Nu maar kijken wanneer het weer kan. De rest van de dag dan ook weinig gedaan, vooral op bed gelegen, uitrusten.


En nu verder
Aanstaande maandag en dinsdag zullen we weer met father Japheth, Leon en Ella twee ziekenhuizen gaan bezoeken. Leuk om er weer even uit te zijn en benieuwd hoe deze ziekenhuizen eruit zien. Worden vast weer mooie bezoekjes.

Woensdag nog een drukke dag. We gaan namelijk nog een les geven aan de caregivers van Home Based care en in de middag ook een les aan de seks-workers. Dit op uitnodiging van de social workers. We zullen hier een les gaan geven over HIV/Aids en SOA’s. benieuwd hoe dit zal zijn. Na deze drukke dag, tijd voor rust. Zoals in het vorige verslag ook al benoemd, ga ik donderdag met Fabiënne, Suzanne, Jotte en Corinne naar Lusaka en vervolgens naar Livingstone. Hier zullen we tot ongeveer 14 december verblijven. Dat niet iedereen in een keer gaat, is omdat dit qua projecten voor iedereen beter uitkomt.

Het is nog even afwachten of ik in de periode in Livingstone/Lusaka over internet beschik en nieuwe reisverslagen kan plaatsten. Als dit niet zo is, houden jullie het dus tegoed. Als het wel zo is, zal ik proberen gewoon volgende week weer een verslag te plaatsen met daarin de eerste gebeurtenissen vanuit Liviningstone. Jullie zullen vanzelf wat zien verschijnen!

Hopelijk vonden jullie het weer leuk om dit verslag te lezen! Ben zeker benieuwd naar jullie reacties, en ook naar jullie gebeurtenissen. Hoor graag hoe het met jullie in het koude kikkerlandje gaat!


Liefs en groetjes vanuit het zeer warme Chipata (het is hier nu soms bijna 400C, maar ook al wel wat koudere regenachtige dagen gehad. Het regenseizoen zit er toch egt aan te komen).

Steven